EHBO voor tripsitters en psychedelische therapeuten

@ehbo 

Tourniquet

De tourniquet is een modern knelband (vroeger ook wel knevel genoemd) dat om de arm op been wordt aangelegd om zeer ernstige bloedingen (o.a. bij amputaties) te stoppen. Het snel toepassen van de tourniquet verhoogt de kans op overleven en biedt de mogelijkheid een slachtoffer te transporteren naar het ziekenhuis voor verdere behandeling.

Wanneer een tourniquet toepassen?

De tourniquet is een noodmaatregel en wordt toegepast in urgente situaties om ernstig bloedverlies te voorkomen dan wel te vertragen. Ernstig bloedverlies leidt snel naar hypovolemische shock. Het is daarom noodzaak snel te handelen.

Een tourniquet wordt toegepast:

• Bij levensbedreigend bloedverlies (met amputatie) aan een arm of been.
• Als pogingen om de bloeding te stoppen door directe druk niet mogelijk zijn of zijn mislukt.

Als de tourniquet is aangebracht:

• Controleer of de bloeding is gestopt.
• Maak de tourniquet na het aanbrengen niet meer los.
• Bedek nooit de aangebrachte tourniquet.
• Noteer met de marker/stift het tijdstip van aanbrengen op het label van de spilclipsluiting. Hiermee kunnen andere hulpverleners zien hoelang de tourniquet al bevestigd is om het aangedane ledemaat. Hanteer de 24-uurs notatie, zo kan er geen misverstand ontstaan.
• Indien je niet beschikt over een marker om de tijdsnotatie aan te brengen geef je mondeling het tijdstip van aanbrengen door aan professionele hulpverleners.
• Beoordeel op zicht of er nog andere bloedingen zijn die behandeld moeten worden. Activeer zo nodig meerdere hulpverleners om je heen.

Het langdurig gebruik van een tourniquet kan schade veroorzaken, doordat zenuwen worden afgekneld en het weefsel geen bloed toegevoerd krijgt. Doorgaans kan de tourniquet ruim 2 uur blijven zitten zonder schade aan zenuwen of spieren. Daarom is het belangrijk dat de tijd wordt genoteerd na het aanbrengen van de tourniquet.

Complicaties:

• De wond begint opnieuw te bloeden of het bloeden stopt niet:
  Druk zo nodig de wond verder af door directe druk te geven op de wond met beide handen en indien beschikbaar een (schone) doek. Breng zo nodig een tweede tourniquet aan boven de eerste.

Hemostatisch gaas

Als een tourniquet niet toegast kan worden kan een hemostatisch gaas een alternatief zijn of heftige bloedingen te stoppen. Hemostatisch gaas is een steriel verpakt gaas dat voorzien is van een natuurlijk hemostatisch middel. Zodra dit middel in contact komt met bloed wordt de natuurlijke stolling van het bloed gestimuleerd. Binnen enkele seconden-minuten ontstaat er een natuurlijke 'prop' door een bloedstolsel in de wond dat ernstig bloedverlies kan voorkomen.

Hemostatische middelen zijn er in gaas of poedervorm. In de meeste situaties zal je gaas tegenkomen. Hemostatisch gaas wordt toegepast in combinatie met directe druk op de wond bij levensbedreigende bloedingen in overgangsgebieden van de romp naar armen, benen en hoofd. Deze overgangsgebieden worden 'junctions' genoemd en zijn: de hals, oksels/schouder en liezen. Hier bevinden zich grote bloedvaten die moeilijk te stelpen zijn.

Als je alleen bent:

• Laat het slachtoffer de bloeding afdrukken indien mogelijk.
• Bel professionele hulp, eerste hulpverleners bellen 112.
• Activeer de luidsprekerfunctie op je mobiele telefoon zodat je je handen vrij hebt om hulp te verlenen.
• Trek medische handschoenen aan indien direct beschikbaar.
• Geef directe druk op de bloeding met één hand en indien beschikbaar een (schoon) stuk textiel.
• Haal het hemostatisch gaas uit de verpakking met je vrije hand.

Daarna inbrengen gaas:

• Open de verpakking en haal het gaas eruit. 
• Maak de wond vrij van kleding.
• Zoek de bron van de bloeding en verwijder overtollig bloed. Probeer gevormde stolsels te vermijden.
• Pak één uiteinde van het gaas.
• Druk een propje van het gaas in de wond op de bron van de bloeding en blijf hier druk op geven.
• Breng met je andere hand steeds een beetje meer gaas in de wond. Blijf druk op het gaas houden in de wond.
• Zodra het gaas in contact komt met bloed begint het stollingsproces.
• Geef aansluitend directe druk op het gaas in de wond met beide handen (minstens 3 minuten).
• Als de wond uitstekende delen heeft breng je hemostatisch gaas in rondom het uitstekende deel.

Na het aanbrengen:

• Beoordeel of het bloeden is gestopt zonder te stoppen met directe druk geven. Als de wond blijft bloeden, of het ingebrachte gaas is volledig doorweekt, overweeg een tweede gaas in te brengen.
• Beoordeel op zicht of er nog andere bloedingen zijn die behandeld moeten worden. Activeer zo nodig meerdere hulpverleners om je heen.
• Blijf directe druk geven. Als dit niet mogelijk is, breng een zwachtel of traumazwachtel aan zodra het hemostatisch gaas is ingebracht. Doe dit zodra je minimaal 3 minuten directe druk hebt gegeven op de wond.