Effectief trippen op LSD kan ook zonder therapie – begeleiding wel aanbevolen

De meeste wetenschappelijke onderzoeken naar psychedelica combineren het gebruik van LSD of psilocybine met psychotherapie. In zulke studies krijgen deelnemers meerdere voorbereidende gesprekken, een begeleide sessie en daarna integratiegesprekken. Dat geeft waardevolle inzichten, maar roept ook de vraag op: is psychotherapie altijd nodig om te profiteren van een LSD-ervaring? Uit nieuw onderzoek blijkt dat dit niet per se het geval is. LSD kan op zichzelf al een krachtig effect hebben op angstklachten en andere psychische problemen, mits het in een veilige setting plaatsvindt. Begeleiding tijdens de sessie blijft daarbij sterk aan te raden.

De wetenschappelijke onderbouwing

Een grote fase 2b studie gepubliceerd in JAMA onderzocht de effecten van een enkele dosis van MM120 (een farmaceutische vorm van LSD) bij mensen met gegeneraliseerde angststoornis. Wat deze studie bijzonder maakt, is dat er geen psychotherapie werd toegevoegd tijdens de sessies. De deelnemers kregen dus enkel het middel in een gecontroleerde setting met toezicht, maar zonder therapeutische interventies. Toch liet het onderzoek zien dat met name de dosis van 100 microgram leidde tot een duidelijke en langdurige vermindering van angstklachten. Zelfs twaalf weken na de sessie waren de effecten nog merkbaar bij een groot deel van de deelnemers. Dit wijst erop dat LSD zelf, zonder psychotherapeutisch kader, krachtige veranderingen kan opwekken die relevant zijn voor de behandeling van angst.

Wat maakt LSD effectief zonder therapie?

De werking van LSD zit diep verankerd in de neurobiologie. LSD activeert de 5-HT2A-receptoren in de hersenschors, waardoor er een golf van glutamaatactiviteit ontstaat en processen van neuroplasticiteit worden aangezet. Het brein komt daardoor in een flexibeler toestand waarin oude denkpatronen kunnen worden losgelaten en nieuwe verbindingen ontstaan. Daarnaast verandert LSD de communicatie tussen hersennetwerken, waaronder de default mode network en de amygdala. Dit kan leiden tot minder starre zelfreferentie, minder automatische angstreacties en meer openheid voor nieuwe perspectieven. Deze processen verlopen grotendeels onafhankelijk van psychotherapie en komen voort uit de farmacologische werking van het middel zelf.

De werking van LSD | BDNF verhoging | mTOR signaalroute | Inflammatie-reductie | Celverjonging

De rol van begeleiding

Dat LSD ook zonder therapie effectief kan zijn, betekent niet dat iemand het alleen of zonder begeleiding moet doen. Tijdens een LSD-sessie kan er veel gebeuren: visuele veranderingen, intense emoties, diepe inzichten, maar ook tijdelijke angst of verwarring. Een ervaren begeleider kan zorgen voor veiligheid, rust en ondersteuning als de ervaring overweldigend wordt. Bovendien kan een goede voorbereiding en een rustige omgeving het verschil maken tussen een helende en een onrustige ervaring. Begeleiding is daarom geen overbodige luxe maar een belangrijke voorwaarde voor een veilig en zinvol verloop.

De Triptherapie therapeuten en tripbegeleiders

Integratie na de ervaring

Ook al toont de studie aan dat therapie niet per se nodig is om een positief effect te ervaren, integratie na de sessie blijft belangrijk. Door na te praten over wat je hebt meegemaakt, inzichten te verankeren en veranderingen in je dagelijks leven door te voeren, wordt de kans groter dat de positieve effecten duurzaam zijn. Dat hoeft niet altijd met een psychotherapeut te gebeuren; ook coaching, zelfreflectie, schrijven of gesprekken met vertrouwde personen kunnen waardevol zijn.

Extra integratie mogelijkheden

Conclusie

Het idee dat LSD alleen effectief is binnen een therapeutisch kader wordt steeds meer uitgedaagd. Nieuw onderzoek laat zien dat het middel zelf, in de juiste dosis en setting, al voor substantiële verbetering van angstklachten kan zorgen. Psychotherapie is dus niet altijd noodzakelijk, maar begeleiding tijdens de sessie en ondersteuning in de integratie blijven sterk aanbevolen. Op die manier kan de ervaring veilig, betekenisvol en effectief zijn, ook zonder formele therapie.