Onze tripsitters en therapeuten zijn of worden momenteel geschoold om eerste hulp bij ongelukken te kunnen verschaffen. In deze blog zal ik wat bevindingen opschrijven om voor onszelf en anderen een kader te geven wat te doen bij ongelukken tijdens psychedelische sessies.
Hoe te reageren bij huidwonden
Indien water voorhanden is:
Als er geen water beschikbaar is:
De huid rondom een kleine wond kan goed schoon gemaakt worden met huidontsmettingsmiddel op basis van chloorhexidine of alcohol 70%.
Dekverband aanleggen
Een dekverband bestaat uit een steriel gaasje voor op de wond, met daaromheen een meestal licht elastische zwachtel.
Een 'gewone pleister' is in principe ook gewoon een dekverband.
Doel:
Uitvoering:
Snelverband aanleggen
Doel:
Uitvoering:
Hechtstrips bij snijwonden
Doel:
Uitvoering:
Verbinden huidwond met voorwerp
Uitvoering:
Bloedingen
Bij een hevige of actieve (uitwendige) bloeding zijn de huid en de onderliggende weefsels beschadigd en vloeit er (veel) bloed uit de wond. Als iemand te veel bloed verliest, is dat mogelijk een levensbedreigende situatie. Het is dus belangrijk om direct en correct te reageren en zo het bloedverlies te beperken in afwachting van de komst van de hulpdiensten.
Wat stel je vast?
Bloeding uit het oor: houd het oor vrij zodat bloed eruit kan lopen. Oefen geen druk uit.
Een inwendige bloeding is een bloeding waarbij bloedvaten binnen in het lichaam beschadigd zijn, maar waarbij de bloeding niet buiten het lichaam treedt. Sommige organen (bijvoorbeeld hart, lever, milt of nieren) zijn zeer rijk voorzien van bloedvaten en kunnen veel bloed verliezen als ze beschadigd raken.
De ernst van een inwendige bloeding is uiterst moeilijk in te schatten, omdat je geen bloed ziet. Als het slachtoffer in shock raakt, heeft hij al veel bloed verloren.
Er zijn diverse oorzaken die tot een shock kunnen leiden. De reactie van het lichaam op plotseling bloed- of vochtverlies is shock, zoals bij inwendige bloedingen, hartfalen en een circulatiestilstand.
Ook allergische reacties kunnen shockverschijnselen geven. Bij een plotseling bloed- of vochtverlies probeert het lichaam de gevolgen van het verlies te beperken. Het hart klopt sneller om het overblijvende bloed rond te sturen, de ademhaling versnelt. Het bloed wordt naar de organen gestuurd die noodzakelijk zijn om te overleven: hart, longen en hersenen.
Wat stel je vast?
Wat doe je?
Een (wond)drukverband bestaat uit het geven van druk met een elastisch zwachtel waarbij druk wordt uitgeoefend op de plek van de wond, zodat de bloeding wordt gestopt. Zorg ervoor dat het verband strak genoeg zit om de bloeding te stelpen, maar de volledige circulatie niet afsnoert. Als de huid om het verband blauw of gevoelloos wordt, moet je het verband wat losser maken, maar niet volledig verwijderen.
Doel:
Uitvoering:
Bij een hevige of actieve bloeding en/of shock:
Het is niet erg als 112 gebeld wordt in plaats van de huisarts of de spoedpost van de huisartsen, of andersom. De zorgprofessionals zorgen voor de juiste hulpverlening.
Bloedneuzen
Een neusbloeding (‘bloedneus’) is bijna altijd onschuldig. Door het peuteren in de neus of een tik op de neus kan een bloedvaatje beschadigen en ontstaat er een bloeding. Kleine kinderen stoppen wel eens iets in hun neus, bijvoorbeeld een steentje, en dat kan een wondje veroorzaken. Het slijmvlies in de binnenkant van de neus is dun en vrij teer.
Wat stel je vast?
Wat doe je?
Door het neusslijmvlies lopen veel kleine bloedvaatjes. Na een verkoudheid, door korstvorming of door neuspeuteren, kan deze plek gemakkelijk gaan bloeden en ontstaat dus een bloedneus. Ook een neusspray met corticosteroïden kan een neusbloeding veroorzaken. Het plaatsen van neustampons mag alleen na toestemming van een arts.
Verslikkingen
Verslikking kan ontstaan als bijvoorbeeld een snoepje, een brok eten of een ander voorwerp in 'het verkeerde keelgat' schiet. Het verkeerde keelgat is de luchtpijp. De luchtweg is dan niet meer vrij doorgankelijk.
Een vreemd voorwerp kan de luchtweg gedeeltelijk of helemaal afsluiten. Als de luchtweg gedeeltelijk is afgesloten, zal het slachtoffer nog hoorbaar hoesten en ademhalen en naar zijn keel grijpen. Bij een volledige afsluiting van de luchtweg zal het slachtoffer hoestbewegingen maken zonder geluid, kan hij amper of niet ademen, kleurt hij blauw en zal uiteindelijk het bewustzijn verliezen.
Wat stel je vast?
Wat doe je?
Verstikking ontstaat als iemands luchtweg afgesloten wordt. Bij een ernstige verslikking of verstikking kan het slachtoffer niet praten, hoest zonder geluid en kan amper of niet ademen. Later kan het gezicht blauw kleuren en kan het slachtoffer zijn bewustzijn verliezen. Het slachtoffer kan helemaal niet meer ademen. Er is sprake van paniek en onrust. Dit is een levensbedreigende situatie! Als het slachtoffer zich verslikt of dreigt te stikken, probeer dan de luchtweg vrij te maken.
Wat stel je vast?
Slagen op de rug en buikstoten uitvoering
Als de eerstehulpverlener niet achter het slachtoffer kan staan vanwege de omvang kunnen de borststoten ook vanaf de voorzijde uitgevoerd worden waarbij het slachtoffer met de rug tegen de muur steunt. Deze techniek is ook toe te passen bij minder valide slachtoffers die rolstoelgebonden zijn. Zet de rolstoel op de rem en indien mogelijk met de achterkant tegen de muur zodat deze niet kan kantelen.
Bel 1-1-2:
Ook is het mogelijk dat door de buikstoten inwendige organen beschadigd worden. Het slachtoffer moet daarom na het incident altijd onderzocht worden.
Nek- en wervelletsel
Nek- en wervelletsels komen voor bij een ongeval met een plotselinge impact op het lichaam, bijvoorbeeld bij een auto-ongeval of bij een val van de trap.
Houd rekening met een mogelijk nek- of wervelletsel als:
Houd bij een bewusteloos ongevalsslachtoffer, waarbij er een grote kans is op nek- of wervelletsel, eventueel de luchtweg vrij door het toepassen van de kinlift.
Doel:
Uitvoering:
Hersenschuddingen
Licht traumatisch hersenletsel, oftewel een hersenschudding, is het gevolg van een klap of stoot tegen het hoofd. De schedel is meestal sterk genoeg om het hoofd tegen een val, stoot of klap te beschermen. Toch is het mogelijk dat de schedel zelf of de hersenen beschadigd raken. Bij licht traumatisch hersenletsel, zoals het stoten van het hoofd of een val van kleine hoogte, zal het letsel veelal beperkt blijven tot een bult of wond op het hoofd.
Soms ontstaan er klachten pas in de eerste dagen of weken na het ongeval. Soms is het bewustzijnsverlies na het ongeval zo kort dat dit niet werd opgemerkt, maar zijn er wel sterke aanwijzingen voor hoofdletsel zoals sufheid, traagheid en hoofdpijn.
Bij kinderen is er extra aandacht nodig. Na een ogenschijnlijk niet ernstig ongeval, al dan niet met bewustzijnsverlies, kan een kind pas later suf, traag en onrustig worden.
Wat doe je?
Bel 1-1-2 bij:
Bel de huisarts of de huisartsenpost bij:
Het is niet erg als 112 gebeld wordt in plaats van de huisarts of de spoedpost van de huisartsen, of andersom. De zorgprofessionals zorgen voor de juiste hulpverlening.
Vergiftiging
Gevaarlijke stoffen kunnen in verschillende vormen voorkomen: als vaste stof, als vloeibare stof en als gas. Deze gevaarlijke stoffen kunnen het lichaam inkomen door inslikken, door inademing, door contact met de huid of door injectie. Bij sommige gevaarlijke stoffen reageert het lichaam binnen enkele seconden, bij andere pas na uren of dagen.
Wat stel je vast?
Een bijzonder gevaar voor kinderen zijn vaatwastabletten en knoopcelbatterijen. Knoopcelbatterijen komen steeds meer voor in het huishouden, bijvoorbeeld in afstandsbedieningen, speelgoed, elektrische kaarsen en theelichtjes. Als een kind een knoopcelbatterij inslikt, passeert deze meestal zonder problemen het maagdarmkanaal. Maar in een klein deel van de gevallen (<1%) blijft de batterij steken en veroorzaakt deze lokale weefselbeschadiging. Als je vermoedt dat een kind een batterij heeft ingeslikt, overleg dan altijd met de huisarts.
Spoel bij verbranding door contact met gevaarlijke stoffen de huid onmiddellijk met bij voorkeur spoelvloeistof (volgens de gebruiksaanwijzing of veiligheidsinformatieblad) of anders met lauw water. Op de volgende pagina lees je hoe je dat doet
Kenmerkend voor een (langzame) CO-vergiftiging is dat gezondheidsklachten, als vermoeidheid verdwijnen tijdens een verblijf buitenshuis. Maar bij thuiskomst neemt het lichaam weer te veel koolmonoxide op en komen de klachten weer terug. Uiteindelijk kan koolmonoxide dodelijk zijn.
Wat stel je vast?
Wat doe je?
Bel 1-1-2 bij:
Bel de huisarts of de huisartsenpost bij:
Soms zijn de klachten van iemand met pijn op de borst niet altijd duidelijk en is er eerst een gematigde pijn op de borst en een gevoel van ongemak. De oorzaak van pijn op de borst kan verschillen van stressverschijnselen tot een hartinfarct. Het slachtoffer kan zeggen dat er niets aan de hand is, maar heeft wel snel hulp nodig. Neem toch het zekere voor het onzekere en bel of laat 1-1-2 bellen.
Wat stel je vast?
Bij ouderen en diabeten kan een hartinfarct zonder genoemde klachten ontstaan. Het slachtoffer kan ook onverwachte pijnklachten hebben bijvoorbeeld in de bovenbuik of hoog in de rug of in één of beide armen. Het slachtoffer kan ook last hebben van plotselinge vermoeidheid en/of (acute) benauwdheid.
Indien het slachtoffer benauwd is, kun je het slachtoffer met het bovenlichaam iets hoger laten liggen. Bij flauwte en duizeligheid leg je de benen iets hoger (knipmeshouding). Als het slachtoffer dit niet wil, laat het slachtoffer dan zelf een voorkeurspositie aannemen.
Beroerte
Een beroerte is een verzamelnaam voor een TIA (Transient Ischaemic Attack), een herseninfarct of een hersenbloeding. Een beroerte betekent een acute verstoring van de bloedtoevoer in de hersenen, die veelal gepaard gaat met uitvalsverschijnselen. Met welke vorm je te maken hebt, is van buitenaf niet te zien. Belangrijker is om snel de signalen te herkennen en direct te handelen.
Wat stel je vast?
Een beroerte snel herkennen:
Bel de huisarts of de huisartsenpost:
