Wat zijn telomeren?
Telomeren zijn de beschermende kapjes aan het einde van onze chromosomen. Elke keer dat een cel zich deelt, worden ze iets korter en uiteindelijk slijt dit beschermlaagje weg. Kortere telomeren worden in verband gebracht met veroudering en chronische ziekten. Daarom zijn veel wetenschappers op zoek naar manieren om deze ‘eindkappen’ zo lang mogelijk te houden.
Nu blijkt psilocybine een middel te zijn wat telomeren kan beschermen en zelfs kan verlengen. In deze blog vertellen we je over de laatste bevindingen hoe paddo’s en magische truffels kunnen bijdragen aan het gezond ouder worden.
De psilocybine–telomeer-hypothese
In 2020 verscheen een artikel waarin de psilocybine–telomeer-hypothese werd gelanceerd. Het idee: psilocybine zou de lengte van telomeren kunnen beschermen of zelfs vergroten, waardoor cellen langer gezond blijven. Deze hypothese was logisch. Mensen met een betere mentale gezondheid hebben vaak langere telomeren. Hoewel aannemelijk was er nog geen wetenschappelijk bewijs om deze theorie te ondersteunen.
Nieuw onderzoek in 2025
Een team van onderzoekers van Emory University en Baylor College of Medicine publiceerde in juli 2025 een baanbrekende studie. Zij behandelden menselijke fibroblasten (bindweefselcellen) met psilocine, de actieve metaboliet van psilocybine, en zagen dat de levensduur van deze cellen met 29 % toenam bij een dosis van 10 µM. Bij een hogere dosis van 100 µM was de toename zelfs 51 % tot 57 %. De cellen bleven langer delen en vertoonden minder kenmerken van veroudering, zoals verkorting van de telomeren en verhoogde oxidatieve stress.
Interessant genoeg werd de lengte van de telomeren behouden in psilocine-behandelde cellen. Waar controlecellen hun telomeren zagen krimpen, bleven de telomeren in de behandelde cellen even lang. Dit is een eerste aanwijzing dat psilocybine het slijtageproces van deze beschermkapjes kan vertragen.
Onderzoek met muizen
Naast de celstudies onderzochten de wetenschappers de effecten van psilocybine op het hele organisme. Ze gaven oude muizen (vergelijkbaar met 60–65 jaar bij de mens) eerst een lage dosis (5 mg/kg) en vervolgens maandelijks een hogere dosis (15 mg/kg) gedurende tien maanden. Aan het einde van het experiment hadden 24 van de 30 behandelde muizen het overleefd, tegenover slechts 14 van de 28 in de controlegroep. Ook viel op dat de muizen een betere vacht kregen en minder grijze haren.
Meer SIRT1 enzymen
Naast de verlende levensduur en de vermindering van grijze haren vonden de onderzoekers hogere niveaus van SIRT1, een enzym dat celschade helpt repareren en bekend staat om zijn rol in de regulatie van veroudering. De verbeteringen in levensduur gingen dus samen met een gunstiger biochemisch profiel.
SIRT1 draagt bij aan cellulaire jeugdigheid door activatie van TERT, het enzym dat telomerase produceert en daarmee telomeren kan verlengen of stabiliseren, en door samenwerking met shelterin-complexen zoals TRF2 om de telomeerstructuur te behouden, terwijl het tegelijkertijd oxidatieve schade vermindert.
In het kort: Door SIRT1 wordt er meer TERT geactiveerd wat op zijn beurt zorgt voor meer telomerase. Telomerase is een enzymcomplex dat de telomeerlengte kan behouden of verlengen. Het voegt specifieke DNA-herhalingen (TTAGGG in mensen) toe aan het uiteinde van chromosomen, waardoor het verkorten van telomeren bij celdeling wordt vertraagd of omgekeerd. Het onderzoek met muizen geeft een indicatie dat SIRT1 indirect verantwoordelijk is voor het verjonging van het DNA.
SIRT1 functies
SIRT1 enzymen hebben nog meer functies die te maken hebben met het beschermen van het DNA. Voor de geïnteresseerden hebben we hieronder een tabel met meerdere functies van SIRT1:
| Functiegebied | Effect van SIRT1 | Mechanisme / Opmerkingen |
|---|---|---|
| DNA-herstel | Bevordert DNA-reparatie | Activeert eiwitten zoals Ku70 en WRN die betrokken zijn bij dubbelstrengs DNA-breukherstel |
| Telomeerbehoud | Ondersteunt telomeerstabiliteit en verlenging | Activeert het eiwit TERT (telomerase reverse transcriptase); beschermt telomeerstructuur |
| Veroudering & levensduur | Vertraagt celveroudering | Reguleert genexpressie m.b.v. deacetylatie; geactiveerd bij calorierestrictie |
| Metabolisme & energie | Verhoogt vetverbranding en insulinegevoeligheid | Activeert PGC-1α (voor mitochondriën) en remt PPAR-γ (vetopslag) |
| Hersenfunctie & neuroprotectie | Verhoogt BDNF, vermindert neuro-inflammatie | Beschermt neuronen via remming van oxidatieve stress; relevant bij Alzheimer en Parkinson |
| Stressrespons & overleving | Beschermt cellen tegen oxidatieve en metabole stress | Deacetyleert p53, FOXO3a en andere stressgerelateerde eiwitten |
| Epigenetica | Wijzigt genexpressie via histon-deacetylatie | Verandert chromatinestructuur → genen voor herstel en overleving worden actiever |
| Ontstekingsremming | Remt chronische ontsteking | Onderdrukt NF-κB, een sleutelregulator van ontstekingsgenen |
| Therapeutisch doelwit | Aangrijpingspunt voor anti-aging en metabole ziektebestrijding | Geactiveerd door resveratrol, NAD⁺-boosters (zoals NMN en NR), fisetine, pterostilbeen, quercetine |
Mogelijke voordelen
Voor mensen met metabole ziekten (zoals diabetes type 2) of verouderingsziekten kan een hogere dosering psilocybine nu extra interessant zijn. De reden is dat psilocybine bij hoge doses niet alleen de mentale beleving verdiept, maar mogelijk ook de celfunctie verbetert. Indien psilocybine daadwerkelijk ook de telomeerlengte kan vergrootten zoals het onderzoek suggereert, dan kunnen mensen met de onderstaande ziektebeelden mogelijk profijt hebben bij behandelingen met psilocybine.
| Ziekte of aandoening | Omschrijving |
|---|---|
| Idiopathische pulmonale fibrose (IPF) | Ernstige longaandoening met verlittekening van longweefsel. |
| Aplastische anemie | Beenmergfaal syndroom waarbij te weinig bloedcellen worden aangemaakt. |
| Dyskeratosis congenita | Erfelijke ziekte met huid-, nagel- en beenmergproblemen door telomeerdefect. |
| Leukemie (bijv. AML, CLL) | Sommige vormen zijn gerelateerd aan telomeerverlies in stamcellen. |
| Myelodysplastisch syndroom (MDS) | Stoornis in de aanmaak van bloedcellen door beenmergproblemen. |
| Levercirrose / leverfibrose | Te korte telomeren kunnen regeneratie van levercellen verhinderen. |
| Longemfyseem (niet rokers) | Komt vaker voor bij mensen met telomeerziekten, zelfs zonder rookgeschiedenis. |
| Vroege osteoporose | Verlies van botmassa op relatief jonge leeftijd. |
| Diabetes type 2 | Verkorte telomeren worden vaker gezien bij mensen met insulineresistentie. |
| Hart- en vaatziekten (o.a. atherosclerose) | Telomeerverkorting hangt samen met vaatveroudering. |
| Neurodegeneratieve ziekten | Zoals Alzheimer en Parkinson (mogelijk verband met telomeererosie). |
| Vroege haarvergrijzing en huidveroudering | Vooral bij genetische telomeeraandoeningen zichtbaar. |
Perspectief
Het idee dat ‘magic mushrooms en truffels’ niet alleen het bewustzijn verruimt maar mogelijk ook cellen jong houdt, spreekt tot de verbeelding. Het recente onderzoek laat zien dat psilocybine de levensduur van cellen verlengt en telomeren beschermt. Hoewel het zeer aannemelijk is, moet verder onderzoek aantonen wat het exact met mensen doet.
Bij Triptherapie blijven we de ontwikkelingen volgen. Voorlopig blijven de belangrijkste redenen om met psilocybine te werken andere biochemische werkingsmechanismen, de psychologische en spirituele voordelen. Dat psilocybine daarnaast mogelijk de biologische veroudering vertraagt, maakt ons werk alleen maar interessanter. Zodra er meer onderzoek beschikbaar is, zullen we onze inzichten graag met jullie delen.
Andere werkingsmechanismen van psilocybine
Wij weten al langer dat psilocybine op biochemisch vlak veel meer doet dan alleen de trip veroorzaken en dat het mogelijk de cellen kan verjongen via andere routes. Psilocybine zorgt namelijk voor meer BDNF, Neurogense, minder ontstekingen en kan alvleeskliercellen beschermen bij diabetes. Al deze effecten van psilocybine dragen bij aan de anti depressieve effecten van psilocybine op celniveau. Je kunt de artikelen over de verschillende manieren van werkzaamheid lezen via de onderstaande knoppen.
Psilocybine sessie bij Triptherapie
Als je bij Triptherapie een psilocybine sessie doet, houden we ook rekening met jouw doelstellingen. Wil je een sessie doen vanwege de mogelijk verjongende eigenschappen van psilocybine? Wij helpen je dan met extra tips rondom jouw doel. Een voorbeeld is om fisetine toe te voegen aan het dieet of als supplement. Fisetine kan in combinatie met psilocybine synergetisch werken t.b.v. de celverjonging. Hoe meer je goed doet rondom je psychedelische sessie, des te beter psilocybine zijn werk kan doen.
